بررسی مهاجرت علمی پژوهشگران و متخصصان ایرانی حوزه علوم پزشکی به دانشگاه‏ های کشورهای توسعه‏ یافته و صنعتی در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس

مقدمه: یکی از انواع شناخته شده مهاجرت، پدیده ی «فرار مغزها» یا به تعبیری دیگر «مهاجرت نخبگان» است که موجب انتقال سرمایه های انسانی از کشورهای عقب مانده به سمت دنیای پیشرفته شده است . این مهاجرت در گروه فارغ التحصیلان پزشکی می تواند عوارض زیادی را برای ساختار خدمات بهداشتی هر کشوری ایجاد کند. روش ها: پژوهش حاضر، پژوهشی پیمایشی توصیفی و با رویکرد علم سنجی است. جامعه پژوهش شامل بروندادهای علمی پژوهشگران و اعضای هیأت علمی ایرانی حوزه پزشکی در سال 1392 از 88 دانشگاه دانشگاه برتر کشورهای صنعتی و توسعه یافته که بر اساس نظام‏های معتبر رتبه‏بندی دانشگاه‏های جهان انتخاب شدهاند، است. یافته ها: یافته‏های بدست آمده از پژوهش نشان داد که از مجموع 6126 مقاله علمی تولید شده توسط مهاجرین مورد بررسی، تنها 489 مدرک (8%) قبل از مهاجرتشان و بخش قابل توجهی از مقالات (5637 یعنی بیش از 92%) در خارج از کشور منتشر شده‏ است. همچنین بیشترین تولیدات علمی در کشورهای ایالات متحده امریکا (2090 مقاله) و بریتانیا (1036 مقاله) تالیف و منتشر شده است. به علاوه بخش اندکی از برونداد علمی مهاجرین ایرانی با همکاری پژوهشگران داخل و نزدیک به دو سوم آنها با همکاری همکاران خارجی‏شان تهیه شده است. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که آمار مهاجرت در میان پژوهشگران مرد بیشتر از پژوهشگران زن است. بعلاوه مقصد بیش از نیمی از این افراد، کشورهای ایالات متحده امریکا و کانادا بوده است که از مهمترین عوامل آن می‏توان به سیاست‏های تشویقی و مالی بسیار مناسب این کشورها اشاره کرد.